Dante - THIÊN ĐƯỜNG - Khúc 21

KHÚC XXI

Vùng trời thứ bảy - Sao Thổ - Những hồn suy niệm.

Mắt tôi lại chăm chú nhìn gương mặt

Của cô nương và cùng với mắt nhìn

Tâm hồn tôi rời những ý nghĩ khác.

⁴ Nàng không cười nữa nhưng lại bảo tôi:

“Nếu em cười, có thể chàng lại giống

Như Xêmêlê, khi biến thành tro.

⁷ Bởi vì nhan sắc của em, như chàng

Nhìn thấy đấy, càng lên cao theo bậc

Của cung điện vĩnh hằng, càng tăng thêm.

¹⁰ Và rực sáng, nếu không có màn che

Thì giác quan chàng trước sức chói sáng

Như lá cây trước lửa sét khi mưa.

¹³ Chúng ta đã đến vùng trời thứ bảy

Từ cái ức sư tử như cháy lên

Và chiếu đi các tia sáng của nó.

¹⁶ Xin chú ý vào chỗ mắt chàng nhìn

Và để mắt chàng phản chiếu hình ảnh

Sẽ hiện ra trong tấm gương to này”.

¹⁹ Người nào hiểu ra được sự chăm sóc

Của gương mặt kia với mắt của tôi

Khi tôi chuyển sang nhìn những vật khác

²² Sẽ hình dung được rằng tôi thích thú

Khi vâng lời người hộ tống nhà trời

Để cân bằng niềm vui mới và cũ.

²⁵ Trong khối pha lê quay quanh trái đất

Được mang tên vị Chúa tể thân yêu

Dưới quyền Ngài mọi cái ác phải chết.

²⁸ Một màu vàng, nơi tia sáng cháy rực

Tôi nhìn thấy một chiếc thang lên cao

Mà mắt tôi không nhìn theo hết được.

³¹ Tôi cũng nhìn thấy các bậc xuống dưới

Tràn ngập ánh sáng, khiến tôi hình dung

Ánh sáng của trời phát ra từ đấy.

³⁴ Theo bản năng tự nhiên, lúc rạng sáng

Những con quạ khoang rủ cánh cùng nhau

Để làm ấm bộ lông bị lạnh cóng.

³⁷ Rồi một số bay đi không trở lại

Một số quay về rồi lại bay đi

Số khác nữa quay tròn và ở lại.

⁴⁰ Cảnh như thế đang diễn ra ở đây

Trong đám lửa nhấp nháy đang đi tới

Một số dừng lại trên bậc thang kia.

⁴³ Một ngọn lửa dừng lại bên chúng tôi

Và sáng chói lên, khiến tôi thầm nghĩ:

“Tôi hiểu tình cảm của người với tôi”

⁴⁶ Nhưng vẫn im lặng, người tôi chờ đợi

Để biết: khi nào nói, nói thế nào

Thế nên thôi, tốt nhất là đừng hỏi.

⁴⁹ Nhưng nàng dường như qua ánh mắt nhìn

Hiểu sự im lặng của tôi, liền nói:

“Hãy giải thoát cho ý muốn của chàng”.

⁵² Và tôi bắt đầu: “Chắc là phẩm giá

Của tôi chưa xứng để được trả lời

Nhưng vì cô nương đã cho phép hỏi.

⁵⁵ Hỡi linh hồn hằng phúc đang ẩn giấu

Trong niềm vui, xin cho biết lý do

Đã khiến Người đến gần tôi như vậy.

⁵⁸ Và tại vì sao ở đây không có

Bản hợp xướng dịu êm của Thiên đường

Từng vang lên ở thiên cầu dưới đó?”

⁶¹ “Là tại vì tai mắt của người đời -

Linh hồn trả lời - ở đây không hát

Cùng lý do Bêatờrítsê không cười.

⁶⁴ Còn ta đã đi xuống các bậc thang

Thiêng liêng này, để chúc mừng ngươi đó

Bằng lời nói và ánh sáng vây quanh.

⁶⁷ Không tình yêu lớn khiến ta linh lợi

Nhiều tình yêu hơn nữa cháy trên cao

Như ngọn lửa kia mà ngươi thấy đấy.

⁷⁰ Tình yêu cao cả đã khiến chúng tôi

Phụng sự cho người cai quản vũ trụ

Phân định việc, như ngươi thấy ở đây”.

⁷³ “Vâng, tôi thấy, hỡi ngọn đèn thần thánh

Được thắp lên bởi tình yêu tự do

Là để tuân thủ ý trời vĩnh viễn.

⁷⁶ Nhưng có một điều khó hiểu với tôi

Là tại sao Người được chỉ định trước

Trong tất cả các giáo hữu của Người”.

⁷⁹ Tôi chưa kịp nói hết câu cuối cùng

Thì ánh sáng ấy lấy mình làm trục

Như chiếc cối, xoay vòng quanh chính mình.

⁸² Rồi tình yêu đó đã trả lời tôi:

“Ánh sáng hằng phúc vào tôi đã nhập

Và từ ánh sáng đó tạo ra tôi.

⁸⁵ Thị lực của tôi kết hợp với nó

Nâng tôi lên cao, khiến tôi nhìn ra

Bản thể tối cao từ ánh sáng đó.

⁸⁸ Niềm hoan hỉ đang cháy lên trong tôi

Thị giác của tôi hiện nay sáng tỏ

Ngang với ánh sáng ngọn lửa của tôi.

⁹¹ Nhưng linh hồn thiên thần chói sáng nhất

Người nhìn chăm chú nhất vào Chúa Trời

Yêu cầu này cũng không đáp ứng được.

⁹⁴ Bởi điều ngươi hỏi nằm chìm dưới đáy

Của vực sâu các sắc lệnh vĩnh hằng

Nó ở ngoài mọi tầm nhìn được tạo.

⁹⁷ Và khi nào ngươi trở về dưới đó

Hãy kể lại, đừng để họ đoán mò

Khi hướng mình về mục tiêu như thế.

¹⁰⁰ Trí óc ở đây sáng, dưới đó mờ

Hãy nghĩ xem, cõi trần gian cát bụi

Nó bất lực, dù vẫn được trời cho”.

¹⁰³ Những lời đó đã dừng cuộc trò chuyện

Khiến tôi hạn chế trong một yêu cầu:

Hồn là ai - một câu hỏi khiêm tốn.

¹⁰⁶ Hồn nói tiếp: “Giữa hai bờ nước Ý

Gần quê của ngươi, có núi đá cao

Đến nỗi sấm sét chỉ gầm phía dưới.

¹⁰⁹ Một phần nhô ra, là Catờria

Ở mé dưới có nhà tu khổ hạnh

Dành riêng cho việc chỉ thờ Chúa Trời”.

¹¹² Hồn mở đầu phần thứ ba như vậy

Rồi lại tiếp tục nói: “Ở nơi này

Việc thờ Chúa, ta làm rất mạnh mẽ.

¹¹⁵ Ta chỉ sinh sống bằng dầu ô liu

Dễ dàng chịu nóng bức và giá rét

Và bằng lòng với suy tưởng trầm tư.

¹¹⁸ Hồi ấy tu viện được mùa phong phú

Nhưng hiện nay thì tàn lụi hết rồi

Sắp đến ngày phải lộ ra tất cả.

¹²¹ Ở đó ta là Pietờrô Đamianô

Còn Pietờrô, kẻ lầm lỗi thì ở

Nhà thờ Đức Bà, bên biển Ađờrianô.

¹²⁴ Khi cuộc sống chỉ còn ít thời gian

Ta bị ép buộc phải đội cái mũ

Chuyển từ người xấu đến người xấu hơn.

¹²⁷ Xêphát đến, rồi cả con tàu lớn

Của Chúa Thánh thần, gầy gò, chân trần

Và dùng bữa ở quán nào được nhận.

¹³⁰ Giờ họ muốn được mọi người hầu hạ

Ở đây, đó, với những vị chăn chiên

Rất nặng nề khi nâng đuôi áo họ.

¹³³ Họ phủ áo choàng lên ngựa của họ

Hai con chỉ cần chung một áo choàng

Sao mà Chúa chịu đựng nhiều như thế”.

¹³⁶ Sau lời này tôi thấy nhiều ngọn đuốc

Quay tròn từ bậc nó xuống bậc kia

Sau mỗi vòng quay lại càng xinh đẹp.

¹³⁹ Rồi dừng lại quanh ngọn lửa thứ nhất

Phát ra một tiếng kêu, mạnh và to

Đến mức, không thể có gì so được

¹⁴² Tôi không hiểu, tiếng sấm áp đảo tôi.

KHÚC XXI

5. Như Xêmêlê, khi biến thành tro - X, ĐN., XXX, 1-12.

13. Vùng trời thứ bảy - vùng sao Thổ.

14. Từ cái ức sư tử như cháy lên - tức là trong tháng ba và tháng tư năm 1300 sao Thổ nằm trong chòm sao Sư tử.

18. Trong tấm gương to này - tức trong hành tinh này.

24. Niềm vui mới và cũ - nghĩa là niềm vui ngắm Beatrice và niềm vui ngắm cảnh ở vùng sao Thổ.

25. Trong khối pha lê quay quanh trái đất - tức trong sao Thổ đang quay quanh trái đất.

26. Được mang tên vị Chúa tể thân yêu - sao Thổ được lấy tên của vị thần Saturno. Triều đại của ông được mô tả là thời Vàng kim của sự giàu có và hòa bình (X, ĐN., XIV, 96).

61-63. Là tại vì tai mắt của người đời - nghĩa là “Tai của người trần thì không chịu đựng được tiếng hát ở đây, cũng như mắt của người trần thì không chịu đựng được nụ cười của Beatrice”.

109-111. Một phần nhô ra, là Catờria... - đỉnh Catria trong dãy Appennino, nằm giữa Pergola và Gubbio. Ở mé dưới đỉnh núi này có tu viện Fonte Avellana.

121-123. Ở đó ta là Pietờrô Đamianô - đây là Pietro Damiano, lúc đầu làm luật sư, năm 30 tuổi làm thầy tu. Có một thời ông ở Nhà thờ Santa Maria mà ông gọi mình là  Pietờrô lầm lỗi.

125. Ta bị ép buộc phải đội cái mũ - tức cái mũ Hồng y (thực ra cái mũ Hồng y màu đỏ được Giáo hoàng Innocenzo định ra năm 1252, gần hai thế kỷ sau khi Pietro Damiano chết.

127. Cefàs (tiếng Do Thái nghĩa là đá) - chỉ Thánh Pietro và “con tàu lớn”, chỉ Thánh Paolo. Hai vị này sống đạm bạc, nghèo nàn.