Dante - THIÊN ĐƯỜNG - Khúc 26

KHÚC XXVI

Vùng trời thứ tám - Vùng các định tinh (tiếp theo).

Khi tôi lo cho đôi mắt bị mờ

Thì ngọn lửa đã làm mắt tôi lóa

Phát ra một tiếng nói bên tai tôi:

⁴ “Trong khi chờ thị giác hồi phục lại

Mà ngươi để hỏng khi nhìn vào ta

Thì hãy bù việc đó bằng lời nói.

⁷ Vậy hãy nói: cái đích nào hướng đến

Tâm hồn của ngươi và hãy tin rằng

Mắt ngươi bị lóa chứ không bị hỏng.

¹⁰ Vì cái người phụ nữ hướng dẫn ngươi

Qua các miền thần thánh có trong mắt

Cái tính năng của tay Anania”.

¹³ Tôi đáp: “Sớm hay muộn, tùy ý nàng

Thuốc cho mắt, đó là những cánh cổng

Cùng với ngọn lửa nàng đã đi vào.

¹⁶ Điều thiện tạo niềm vui ở triều đình

Và Chúa là nơi khởi đầu, kết thúc

Của tình yêu mãnh liệt hoặc dịu êm”.

¹⁹ Tiếng nói ấy đã gạt bỏ cho tôi

Sự lo lắng về việc bị lóa mắt

Và cho tôi sự ham thích chuyện trò.

²² Và nói: “Cần làm rõ hơn ý nghĩ

Cần sàng lọc, ngươi cần nói rõ ràng

Ai hướng cung của ngươi vào đích đó”.

²⁵ “Bởi luận chứng triết học - tôi trả lời -

Và bởi quyền lực từ trên cao ấy

Mà tình yêu in dấu ấn trong tôi.

²⁸ Và rồi sau đó cái điều ân huệ

Làm tình cháy lên, càng lắm uy quyền

Thì điều thiện càng nhiều hơn trong đó.

³¹ Nó hướng về cái bản thể tuyệt vời

Mà những điều thiện không ở trong nó

Thì tia sáng chỉ nhỏ bé mà thôi.

³⁴ Cần bám vào tình yêu mạnh mẽ hơn

Trí tuệ ai nhận thức được chân lý

Sẽ đưa lập luận đi đến ngọn nguồn.

³⁷ Cái chân lý trải ra trước mắt tôi

Chỉ cho tôi cái tình yêu nguyên thủy

Từ những thực thể tồn tại muôn đời.

⁴⁰ Tiếng nói trung thực của tác giả đó

Nói với Môsê, khi nói về mình

“Ta sẽ cho ngươi xem mọi giá trị”.

⁴³ Chính Người cũng đã nói rõ điều đó

Trong bản tuyên cáo công bố dưới trần

Ý nghĩa hơn những tuyên cáo đã có”.

⁴⁶ Tôi lại được nghe tiếp: “Bằng trí tuệ

Của người trần và bằng giọng của mình

Hãy hướng khát khao của ngươi đến Chúa.

⁴⁹ Nhưng nếu có sợi dây khác đã từng

Kéo ngươi về với Chúa, thì cho biết

Tình cắn ngươi bằng bao nhiêu chiếc răng?”

⁵² Không giấu ý nghĩ thần thánh ban đầu

Con đại bàng của Chúa, tôi thấy rõ

Người muốn dẫn lời tôi đi về đâu.

⁵⁵ “Tất cả những vết cắn - tôi tiếp lời -

Đều có thể hướng tim tôi về Chúa

Và hội tụ trong tình yêu của tôi.

⁵⁸ Sự tồn tại của thế giới và tôi

Nhờ cái chết của Chúa, tôi được sống

Và hy vọng tôi cũng như mọi người.

⁶¹ Sự hiểu biết mà tôi vừa nói đó

Đã kéo tôi khỏi tình yêu lỗi lầm

Đưa tôi đến bến tình yêu thực sự.

⁶⁴ Những chiếc lá tôi lượm được trong vườn

Của người làm vườn bất diệt, tôi quý

Vì Người đã ban cho chúng tốt lành”.

⁶⁷ Tôi dứt lời thì bài ca vang lên

Khắp bầu trời, và cô nương tôi nói

Với mọi người: “Thánh, Thánh thần, Thánh thần!”

⁷⁰ Như bị một ánh sáng chói đánh thức

Sức mạnh thị giác mang đến cho tôi

Hiểu biết từ màng này qua màng khác.

⁷³ Muốn lẩn tránh - khi mắt vừa thức giấc -

Những gì trông thấy vì quá vội vàng

Khi năng lực phán đoán chưa trợ giúp.

⁷⁶ Đôi mắt Bêatờrítsê cũng thế

Đã xua đuổi bụi bặm khỏi mắt tôi

Bằng tia mắt nhìn xa nghìn cây số.

⁷⁹ Nhờ thế, tôi nhìn rõ hơn lúc đầu

Hơi sửng sốt, tôi liền hỏi tên của

Ánh sáng thứ tư trước mặt chúng tôi.

⁸² Nàng nói: “Trong tia sáng là linh hồn

Đầu tiên đã được truyền cho sự sống

Đang tôn thờ Đấng sáng tạo của mình”.

⁸⁵ Như vòm lá mà đỉnh bị cong xuống

Do gió thổi, sau lại đứng thẳng lên

Vì tính năng của nó là đứng thẳng.

⁸⁸ Tôi cũng như thế trong khi nàng nói

Đầy kinh ngạc nhưng ý muốn hỏi han

Thôi thúc tôi, khiến tôi bình tâm lại.

⁹¹ Tôi bắt đầu: “Ôi Đức cha ban đầu

Trái cây duy nhất sinh ra đã chín

Các bà vợ giờ là con gái, con dâu.

⁹⁴ Tôi cầu khẩn với tôn kính chân thành

Xin cho biết, có phải Người hiểu ý

Của tôi nhanh hơn tôi nói ra không?”

⁹⁷ Khi con vật quậy dưới một tấm vải

Ý muốn của nó dễ dàng nhận ra

Do chuyển động của tấm vải che phủ.

¹⁰⁰ Cũng giống như thế, linh hồn đầu tiên

Qua cái vỏ bọc đã cho tôi thấy

Linh hồn sẽ làm cho tôi vừa lòng.

¹⁰³ Hồn nói: “Không cần ngươi phải bộc lộ

Ý muốn của ngươi, ta vẫn rõ ràng

Cái mà ngươi đã chắc chắn biết rõ.

¹⁰⁶ Ta nhìn thấy điều đó trong gương thần

Nó phản chiếu đúng đắn mọi vật khác

Nhưng không vật gì phản chiếu được gương.

¹⁰⁹ Ngươi muốn biết khi Chúa Trời đã đặt

Ta vào đây, nơi cô nương của ngươi

Đã hướng dẫn ngươi đi lên theo bậc.

¹¹² Sẽ bao lâu hiện ra trong mắt ta

Nguyên nhân thực sự của cơn giận dữ

Và cái ngôn ngữ mà họ tạo ra.

¹¹⁵ Con trai ạ, không phải vì trái cấm

Là nguyên nhân của một cuộc lưu đày

Mà chỉ vì ta vượt qua giới hạn.

¹¹⁸ Nơi cô nương đưa Viếcghiliô ra đó

Bốn nghìn ba trăm lẻ hai vòng quay

Của mặt trời, ta khát khao hội ngộ.

¹²¹ Tất cả sao ta đã thấy trở lại

Trên đường đi chín trăm ba mươi lần

Suốt thời gian ta sống nơi trần thế.

¹²⁴ Ngôn ngữ ta đã nói giờ lụi tàn

Trước khi dòng giống của Nembờrốt

Làm cái việc mà chẳng bao giờ xong.

¹²⁷ Bởi chẳng có sản phẩm của lý trí

Lại bền lâu, vì ý thích con người

Phụ thuộc vào những vì sao vần vũ.

¹³⁰ Con người nói: công trình của tự nhiên

Nhưng nói theo cách này hay cách khác

Tự nhiên cho con người theo ý mình.

¹³³ Trước khi ta xuống Địa ngục kinh hoàng

Trên trần, I là Đấng chí thiện

Niềm vui ta được bao bọc xung quanh.

¹³⁶ Rồi lại gọi Người là EL, là đúng

Phong tục người trần như lá trên cành

Nó phải đi để cho chiếc khác đến.

¹³⁹ Trên ngọn núi cao nhất ở ngoài kia

Ta đã sống trong sạch hay phạm tội

Từ giờ thứ nhất đến giờ tiếp sau

¹⁴² Khi mặt trời đổi phần tư, giờ thứ sáu”.

KHÚC XXVI

2. Ngọn lửa đã làm mắt tôi lóa - tức Thánh Giăng tông đồ.

7. Cái đích nào hướng đến/ tâm hồn của ngươi... - Thánh Giăng tông đồ hỏi Dante về Tình yêu, tương tự Thánh Pietro và Thánh Giacobbe - về Đức tin và Hy vọng.

12. Tính năng của tay Anania - ý nói rằng cái nhìn của Beatrice sẽ làm cho mắt của Dante sáng lại giống như ông Anania trong Kinh Thánh, một người Damas đã chữa lành mắt cho Thánh Paolo (Công vụ các sứ đồ, IX, 17-18).

16-18. Đoạn này ý nói: tất cả tình yêu của con đều hướng về Chúa.

24. Ai hướng cung của ngươi vào đích đó - tức hướng vào Chúa.

38-39. Tình yêu nguyên thủy - một số nhà chú giải cổ cho đây là Aristotle.

53. Con đại bàng của Chúa - đại bàng là biểu tượng Thánh Giăng tông đồ.

72. Hiểu biết từ màng này qua màng khác - màng của mắt.

82. Linh hồn đầu tiên - chỉ Adam.

93. Các bà vợ giờ là con gái, con dâu - Adam là ông tổ của tất cả, thì nghĩa là bà vợ nào cũng đồng thời là con gái của ông, là vợ của con trai ông, là con dâu của ông.

109-111. Đoạn này ý nói Thiên đường mặt đất.

118-120. Đoạn này ý nói “Ta đã ở Limbo (Âm phủ) 4302 năm”.

121-123. Đoạn này ý nói “Ta đã sống trên trần thế 930 năm”.

125-126. Trước khi dòng giống của Nembờrốt - ám chỉ việc xây dựng tháp Babel (Sáng Thế ký, XI, 1-9).

139-142. Trên ngọn núi cao nhất ở ngoài kia - đoạn này ý nói: “Ta chỉ sống ở Thiên đường mặt đất chỉ bảy tiếng đồng hồ - từ giờ thứ nhất đến giờ tiếp sau... giờ thứ sáu, bằng mặt trời đổi một phần tư trong vòng một ngày đêm sang phần tư thứ hai”.