Dante - THIÊN ĐƯỜNG - Khúc 23

KHÚC XXIII

Vùng trời thứ tám - Vùng của các định tinh.

Như chim mẹ dưới vòm lá yêu thương

Đang ấp ủ những chim non trong tổ

Khi bóng đêm lên vạn vật bao trùm.

⁴ Khi nhìn vào những hình dáng thân thương

Và nghĩ đến việc tìm mồi nuôi chúng

Cảm thấy vui với công việc nhọc nhằn.

⁷ Trên cành cao chim đợi mặt trời lên

Để xua đi màn sương mù bao phủ

Chim nhìn về nơi lấp ló bình minh.

¹⁰ Cũng vậy Bêatờrítsê đứng thẳng

Rồi cô nương nhìn về phía xa xa

Nơi mặt trời đang nhô lên chầm chậm.

¹³ Còn tôi thấy nàng nhiệt tình chờ đợi

Vừa như người đang mong một cái gì

Để xoa dịu bớt nỗi buồn khắc khoải.

¹⁶ Nhưng vừa qua đi một ít thời gian

Từ chờ đợi cho đến khoảnh khắc ấy

Thì bầu trời mỗi lúc một sáng hơn.

¹⁹ Bêatờrítsê nói: “Đây là đội quân

Vinh quang của Chúa, đó là kết quả

Có được do các thiên thể xoay vần”.

²² Vẻ mặt nàng như ngọn lửa sáng rực

Và đôi mắt tràn ngập vẻ hân hoan

Mà tôi đành bỏ qua, không tả được.

²⁵ Như Tờrivia trong đêm đẹp trời

Mỉm cười giữa các nữ thần bất diệt

Như những bông hoa trang điểm bầu trời.

²⁸ Tôi thấy ở trên hàng nghìn bó đuốc

Chỉ một mặt trời đang thắp sáng lên

Cho tất cả các vì sao cao tít.

³¹ Và ánh sáng rực rỡ sống động đó

Xuyên qua một khối chất liệu sáng lên

Mà mắt tôi không thể nào chịu nổi.

³⁴ Bêatờrítsê, người dẫn đường yêu quí

Bảo tôi: “Cái làm lóa mắt chàng

Là một sức mạnh không gì cưỡng lại.

³⁷ Đó là sự khôn ngoan, là quyền hạn

Đã mở con đường giữa đất và trời

Mà từ xưa thế giới từng mong muốn”.

⁴⁰ Như thoát khỏi đám mây, một ngọn lửa

Vì thấy chật chội nên nó thoát ra

Và rơi xuống, trái với bản chất nó.

⁴³ Trí óc tôi, sau những lần lĩnh hội

Trở thành lớn hơn và thoát ra ngoài

Không còn nhớ được điều gì vừa xảy.

⁴⁶ “Chàng hãy mở mắt và nhìn sang em

Chàng đã thấy rằng chàng được ban tặng

Sức mạnh để chịu nụ cười của em”.

⁴⁹ Tôi giống như một người vừa tỉnh ngủ

Cái điều từng thấy giờ lại bị quên

Đang vô vọng lục tìm trong trí nhớ.

⁵² Và khi tôi nghe được lời đề nghị

Đáng được cám ơn, không thể xóa đi

Khỏi cuốn sách ghi chép từ quá khứ.

⁵⁵ Nếu thời điểm này tất cả giọng nói

Của Pôlimnia và các chị em

Được nuôi dưỡng bằng những dòng sữa ngọt

⁵⁸ Sẽ cùng ngợi ca nụ cười thánh thiện

Thì may ra tôi được một phần nghìn

Những gì đã làm vị thần ánh sáng.

⁶¹ Cũng như vậy, để mô tả Thiên đường

Bài thơ thiêng phải làm một cú nhảy

Như người bỗng thấy đứt đoạn con đường.

⁶⁴ Ai nghĩ tới sức nặng của đề tài

Mà đôi vai trần đang phải gánh vác

Nếu có run rẩy xin chớ trách gì.

⁶⁷ Đây không phải là một con tàu nhỏ

Và người thuyền trưởng không ngại khó khăn

Mà sẵn sàng đương đầu mọi gian khó.

⁷⁰ “Sao chàng ngắm vẻ mặt em như vậy

Sao chẳng ngắm khu vườn đẹp đẽ kia

Nơi hoa nở dưới bầu trời của Chúa?

⁷³ Nơi bông hồng đã sinh ra thịt xương

Đức Chúa con, và những bông hoa huệ

Mà hương thơm gọi về chốn an bình”.

⁷⁶ Bêatờrítsê nói vậy, và tôi sẵn sàng

Theo lời khuyên của nàng, đi vào trận

Với cặp mắt yếu đuối, chẳng nhẹ nhàng.

⁷⁹ Giống như tia sáng mặt trời xuyên qua

Một đám mây đen, khiến tôi nhìn thấy

Trước mắt tôi là một cánh đồng hoa.

⁸² Tôi thấy ở đây những đám ánh sáng

Được những tia sáng làm cho sáng hơn

Nhưng tôi không thấy nguồn gốc của chúng.

⁸⁵ Đức tối thượng ghi dấu ấn của Người

Người lên cao để cứu vớt đôi mắt

Vốn yếu đuối trước ánh sáng của Người.

⁸⁸ Tên của bông hoa đẹp mà sớm chiều

Tâm trí tôi hoàn toàn bị mê hoặc

Để nhìn ánh sáng vĩ đại nhất này.

⁹¹ Và nó phản chiếu vào hai mắt tôi

Sự vĩ đại, vẻ đẹp Ngôi sao ấy

Vẫn cai quản cả dưới đất, trên trời.

⁹⁴ Một bó lửa bay xuống từ trên trời

Tạo thành vòng tròn như chiếc vương miện

Và bay xung quanh như quấn lấy Người.

⁹⁷ Một giai điệu vang lên êm dịu nhất

Thu hút tâm hồn ta hướng về Người

Như đám mây bị tiếng sấm thu hút.

¹⁰⁰ Như quấn quanh viên ngọc lam đẹp nhất

Những âm thanh của một cây đàn lia

Và bầu trời có màu trong sáng nhất.

¹⁰³ “Tôi là tình yêu thần thánh, bao quanh

Niềm vui cao cả thoát từ bụng mẹ

Nơi trú ngụ mong ước của trần gian.

¹⁰⁶ Tôi còn xoay, hỡi phu nhân của Trời

Một khi Người chưa gặp con người ấy

Để làm cho tuyệt diệu cả bầu trời”.

¹⁰⁹ Khi vừa kết thúc giai điệu ngân nga

Thì vẫn còn những nguồn ánh sáng khác

Hô vang cái tên đẹp đẽ Maria.

¹¹² Chiếc áo choàng của Hoàng đế che phủ

Rồi soi sáng và làm cháy rực lên

Mọi cảm hứng và việc làm của Chúa.

¹¹⁵ Và ở mé trong của vùng trời ấy

Vẫn xa nơi tôi đứng, đến nỗi tôi

Còn chưa thấy được toàn cảnh của nó.

¹¹⁸ Mắt tôi cũng không đủ sức để nhìn

Theo ngọn lửa mang hình vương miện ấy

Đang bay lên theo hạt giống của mình.

¹²¹ Và giống như một đứa bé chìa tay

Ra với mẹ, sau khi đã no sữa

Để niềm vui ngập tràn ra bên ngoài.

¹²⁴ Những ngọn lửa vươn lên cao tận đỉnh

Khiến cho tôi cảm thấy được rõ ràng

Tình yêu mà Mẹ Maria ban tặng.

¹²⁷ Họ dừng lại, vẫn trong tầm mắt tôi

Hát: “Hoàng hậu của Trời”, lời ca ngợi

Mà tôi vẫn thích cho đến lúc này.

¹³⁰ Ôi, thật là phong phú biết nhường nào

Những kho nhà vòm vô cùng giàu có

Mà dưới trần hạt giống sẽ được gieo.

¹³³ Ở đây người ta sống và hưởng thụ

Kho báu tinh thần, như đã khóc than

Ở Babilon, nơi vàng bị từ bỏ.

¹³⁶ Ở đây cùng với con trai của Chúa

Và cùng với Đức Mẹ Maria

Tại Hội đồng giám mục cũ và mới

¹³⁹ Có người giữ chìa khóa vinh quang kia.

KHÚC XXIII

25-27. Như Tờrivia trong đêm đẹp trời - Trivia, tức Diana hay Mặt trăng. Các nữ thần bất diệt - các ngôi sao.

29. Chỉ một mặt trời đang thắp sáng lên - tượng trưng cho Giêsu Christ.

56. Polimnia - Nàng thơ của thơ trữ tình; và các chị em - những nàng thơ khác.

73. Bông hồng - chỉ Đức Mẹ đồng trinh Maria.

74. Những bông hoa huệ - chỉ các Thánh Tông đồ.

94. Một bó lửa bay xuống từ trên trời - chỉ Tổng lãnh thiên thần Gabrielo.

112. Chiếc áo choàng của Hoàng đế che phủ - tức vùng trời thứ chín bao phủ tất cả các tầng còn lại.

119-120. Ngọn lửa mang hình vương miện - tức ngọn lửa Maria “bay lên theo hạt giống của mình” tức bay theo Giêsu.

128. Hoàng hậu của Trời - trong nguyên bản: “Regina celi” bằng tiếng Latinh.

133-135. Ở đây người ta sống và hưởng thụ... - nghĩa là những kẻ ở Thiên đường hưởng thụ kho báu tinh thần, mà trong cuộc đời trần thế, giống như những người Do Thái bị lưu đày ở Babillon, bị thu hết những gì họ tích cóp được (Ét Ra, I, 9-11).

138. Tại Hội đồng giám mục cũ và mới - chỉ những người ngoan đạo của cả Cựu và Tân Ước.

139. Người giữ chìa khóa - chỉ Thánh Pietro.