KHÚC XXXI
Vùng trời thứ mười – Bông
hồng Thiên đường (tiếp theo).
Một đội quân thần thánh trước mặt tôi
Được hiện ra như một bông hồng trắng
Mà Chúa kết hợp với máu của Người.
4 Một đội khác vừa
bay vừa hát lớn
Ca ngợi Đấng đã khơi dậy Tình yêu
Và đã cho họ có thêm sức mạnh.
7 Họ giống như một
đàn ong khó nhọc
Bay đi tìm hoa rồi lại bay về
Biến lao động của mình thành mật ngọt.
10 Họ sà xuống một
bông hoa lộng lẫy
Có nhiều cánh hoa, rồi lại bay về
Nơi có ngôi nhà Tình yêu muôn thuở.
13 Vẻ mặt họ như
lửa, rực sáng lên
Cánh màu vàng, và các phần còn lại
Màu trắng tinh, mà tuyết cũng phải ghen.
16 Đi theo những
bậc, họ xuống bông hoa
Ban tặng sự bình yên, lòng nhiệt huyết
Thu được qua gió của những cánh bay.
19 Sự đông đúc của
đội quân như vậy
Ở nơi đỉnh điểm, và bông hoa hồng
Không cản thị giác và sự lộng lẫy.
22 Ánh sáng thần
thánh xuyên thấu vũ trụ
Tùy theo mức độ công đức của mình
Nên chẳng có gì cản trở được nó.
25 Vương quốc này
tĩnh lặng và an bình
Cho những linh hồn cổ và hiện đại
Mắt và tim hướng về một điểm thiêng.
28 Hỡi ánh sáng Ba
ngôi vì sao này
Lấp lánh trước mặt họ, đầy quyến rũ
Hãy nhìn xem bão tố của chúng tôi.
31 Nếu bọn man rợ từ
những bờ biển
Nơi che chắn bởi nàng Êlisê
Cùng đứa con trai được nàng yêu mến.
34 Họ lặng người khi
nhìn thấy La Mã
Với những công trình to lớn của mình
Thời Lêtaranô ngự trị tất cả.
37 Thì tôi cát bụi
đến nơi thần thánh
Từ những thời gian đến cõi vĩnh hằng
Từ dân Phirenxe khôn ngoan, lành mạnh.
40 Thì tất nhiên,
tôi kinh ngạc vô cùng
Niềm vui tôi được nhân lên gấp bội
Nhưng tôi bằng lòng với vẻ lặng im.
43 Và giống như kẻ
hành hương lặng lẽ
Đang ngắm nhìn ngôi đền thiêng của mình
Nghĩ đến việc sẽ mô tả lại nó.
46 Khi đi lại trong
ánh sáng chói lòa
Tôi đưa mắt rảo nhìn qua các bậc
Khắp chung quanh, và dưới thấp, trên cao.
49 Tôi nhìn thấy
những ánh mắt yêu thương
Được tô điểm bằng nụ cười, ánh sáng
Vẻ mặt họ đáng kính và an lành.
52 Mắt tôi đã nhìn
bao quát khắp nơi
Cảnh tượng chung Thiên đường là như thế
Nhưng mắt chưa dừng lại ở điểm nào.
55 Tôi quay lại, ước
muốn lại cháy lên
Muốn hỏi cô nương về một số điểm
Mà đầu óc tôi vẫn còn phân vân.
58 Nhưng tôi gặp cái
không phải tôi tìm
Thay vì cô nương, tôi thấy ông cụ
Ăn bận như những linh hồn vinh quang.
61 Vẻ mặt và đôi mắt
cụ biểu lộ
Vẻ tĩnh lặng, sự hoan hỉ, dịu dàng
Thích hợp với một người cha nhân hậu.
64 Tôi liền hỏi:
“Nàng ở đâu?” - Cụ nói:
“Để giúp mong ước của ngươi hoàn thành
Bêatờrítsê khiến ta rời chỗ.
67 Nếu ngươi nhìn
bậc thứ ba, vòng trên
Sẽ thấy nàng kể từ bậc cao nhất
Chỗ được phân theo công trạng của nàng”.
70 Không đáp lại cụ,
tôi ngước mắt nhìn
Và thấy nàng trong hào quang vĩnh cửu
Tia sáng chiếu lên vương miện của nàng.
73 Từ vùng cao, nơi
vang lên tiếng sấm
Cho đến nơi tận dưới đáy biển sâu
Với con mắt người trần không xa lắm.
76 Bằng khoảng cách
từ tôi đến cô nương
Nhưng đôi mắt tôi vẫn nhìn thấy rõ
Gương mặt của nàng vẫn rực sáng lên.
79 “Hỡi cô nương -
niềm hy vọng trào dâng
Để cứu tôi, nàng đã phải chịu đựng
Để lại nơi Địa ngục những dấu chân.
82 Trong tất cả mọi
điều, tôi thừa nhận
Nhờ quyền hạn và lòng tốt của nàng
Tôi mang ơn ân huệ, lòng dũng cảm.
85 Đưa tôi từ nô lệ
đến tự do
Bằng mọi con đường và bằng mọi cách
Mà nàng được sử dụng những thứ kia.
88 Xin hãy giữ gìn
tôi về phía trước
Tâm hồn tôi từ nay được chữa lành
Và cho đến khi nó rời khỏi xác”.
91 Tôi đã cầu nguyện
như vậy, và nàng
Dù ở xa, vẫn nhìn tôi, cười mỉm
Rồi quay lại phía nguồn gốc vĩnh hằng.
94 Cụ già thánh
thiện nói: “Để cho ngươi
Kết thúc hành trình một cách hoàn hảo
Theo lời cầu khẩn mà ta đến đây.
97 Bằng mắt nhìn,
hãy bay qua khu vườn
Nó sẽ làm tinh tường hơn thị lực
Để đi lên theo tia sáng thánh thần.
100 Và Hoàng hậu của
Trời, mà với Người
Ta cháy bỏng một tình yêu trọn vẹn
Ta là Bécnácđô trung thành của Người”.
103 Như người từ
Cờroaxia chẳng hạn
Để xem tấm vải Vêrônica
Sự thèm khát lâu đời không thỏa mãn.
106 Vì khi xem, một
câu hỏi hiện ra:
“Ôi Chúa Giêsu, Đức Chúa thực sự
Diện mạo của Người là thế này ư?”
109 Khi tôi thấy sự
nhiệt tình thần thánh
Của một người nào trên thế giới này
Tôi chiêm ngưỡng mà trong lòng tĩnh lặng.
112 “Hỡi người con
ân huệ – cụ nói tiếp –
Sẽ không hiểu cuộc sống hạnh phúc này
Nếu chỉ cứ cúi mặt nhìn xuống đất.
115 Hãy đưa mắt nhìn
các vòng xa hơn
Cho tới chỗ thấy được vị Hoàng hậu
Luôn quan tâm tất cả mọi thần dân”.
118 Tôi ngước mắt lên;
giống như buổi sáng
Ở phần phía đông của đường chân trời
Rực sáng hơn ở nơi mặt trời lặn.
121 Cũng như vậy,
đưa mắt nhìn lên nữa
Tôi nhìn thấy một vùng trên đỉnh cao
Nơi ánh sáng vượt trội hơn nơi khác.
124 Đây là nơi người
ta đón cỗ xe
Của Phêtôngtê, ở đây rực sáng
Nhưng hai bên thì ánh sáng giảm đi.
127 Cũng như vậy,
ngọn cờ hiệu hòa bình
Chỉ rực sáng lên ở phần chính giữa
Nhưng ánh sáng giảm hẳn ở hai bên.
130 Ở chính giữa,
những chiếc cánh giang rộng
Cả ngàn thiên thần mở hội vui tươi
Họ khác nhau cả bước đi, độ sáng.
133 Và ở đó, giữa
các màn múa hát
Một Sắc đẹp mỉm cười, truyền niềm vui
Đến ánh mắt của những thiên thần khác.
136 Dù tôi giàu
tưởng tượng, giàu ngôn ngữ
Cũng không bao giờ dám làm việc này:
Mô tả lại cảnh tượng vui vẻ đó.
139 Khi cụ Bécnácđô
nhìn thấy tôi
Chăm chú nhìn vào ngọn lửa cháy bỏng
Thì cũng đưa mắt nhìn về phía Người
142 Làm cho cái nhìn
của tôi thêm mạnh.
CHÚ THÍCH
Chữ viết tắt:
X. – xem
ĐN., – Địa ngục
TT., – Tĩnh thổ
TĐ., – Thiên đường
E., – Eneide (tác phẩm của Virgilio)
M., – Metamorphoses (tác phẩm của Ovidio)
Riêng Kinh Thánh là tác phẩm được Dante sử dụng nhiều điển tích nhất và có tần số xuất hiện nhiều nhất trong phần chú thích nhưng rất tiếc không thể viết tắt được cho 66 cuốn của Kinh Thánh vì các bản Kinh Thánh tiếng Việt mỗi bản phiên âm một kiểu nên chúng tôi đề tên đầy đủ của cuốn đó (xem phần ví dụ).
Ngoài ra, một số tác giả được Dante sử dụng chỉ vài ba lần thì chúng tôi ghi cả tên tác giả và tác phẩm ở phần chú thích mở ngoặc.
Một số ví dụ:
(X, TĐ, XXII, 139-140) – Xem Thiên đường, Khúc XXII, câu 139-140.
(Ét Ra, I, 9-11) – Xem quyển Ét Ra (Cựu ước), chương I, câu 9-11.
(Giăng, XX, 3-5) – Xem quyển Giăng (Tân ước), chương XX, câu 3-5.
(M., VII, 100-143) – Xem Metamorphoses, quyển VII, câu 100-143.
(E., VI, 679-694) – Xem Eneide, quyển VI, câu 679-694.
Lucano, “Pharsalia”
Stazio, “Tebaide”
CHÚ THÍCH
Chữ viết tắt:
X. – xem
ĐN., – Địa ngục
TT., – Tĩnh thổ
TĐ., – Thiên đường
E., – Eneide (tác phẩm của Virgilio)
M., – Metamorphoses (tác phẩm của Ovidio)
Riêng Kinh Thánh là tác phẩm được Dante sử dụng nhiều điển tích nhất và có tần số xuất hiện nhiều nhất trong phần chú thích nhưng rất tiếc không thể viết tắt được cho 66 cuốn của Kinh Thánh vì các bản Kinh Thánh tiếng Việt mỗi bản phiên âm một kiểu nên chúng tôi đề tên đầy đủ của cuốn đó (xem phần ví dụ).
Ngoài ra, một số tác giả được Dante sử dụng chỉ vài ba lần thì chúng tôi ghi cả tên tác giả và tác phẩm ở phần chú thích mở ngoặc.
Một số ví dụ:
(X, TĐ, XXII, 139-140) – Xem Thiên đường, Khúc XXII, câu 139-140.
(Ét Ra, I, 9-11) – Xem quyển Ét Ra (Cựu ước), chương I, câu 9-11.
(Giăng, XX, 3-5) – Xem quyển Giăng (Tân ước), chương XX, câu 3-5.
(M., VII, 100-143) – Xem Metamorphoses, quyển VII, câu 100-143.
(E., VI, 679-694) – Xem Eneide, quyển VI, câu 679-694.
Lucano, “Pharsalia”
Stazio, “Tebaide”
KHÚC XXXI
4. Một đội khác vừa bay vừa hát lớn - đây
là đội của các thiên thần.
26. Những linh hồn cổ và hiện đại - chỉ những người ngoan đạo trong Cựu Ước và Tân Ước.
32-33.
Nàng Êlisê/ cùng đứa con trai - chòm sao Đại Hùng và Mục Phu (X, TT.,
XXV, 130-132).
36. Lêtaranô
ngự trị tất cả - cung điện Laterano trước
là cung Hoàng đế sau đó thành Tòa thánh của Giáo hoàng.
59. Ông
cụ - đây là Bernardo di Chiaravalle (1091-1153), nhà thần học - thần bí,
nhà hoạt động xã hội người Pháp. Dante coi Bernardo ở Empireo là một người đáng để “chiêm ngưỡng” (câu 110-111), giống như
Matelda ở Thiên đường mặt đất.
64. Tôi
liền hỏi: “Nàng ở đâu?” - Beatrice đã hoàn thành sứ
mệnh của mình và đã trở về chỗ của mình trên Thiên đường (X, ĐN., II, 101-103; TĐ., XXXII, 7-9).
104. Tấm
vải Vêrônica - tương truyền Chúa Giêsu đã lau mặt bằng tấm
vải này do đó diện mạo còn được lưu lại trên tấm vải được cất giữ ở nhà thờ
Thánh Pietro ở Roma.
116. Vị
Hoàng hậu - chỉ Đức Mẹ Maria.
124. Cỗ
xe của Phêtôngtê - X, ĐN., XVII, 107-108; TĐ., XII, 3.
134. Một
Sắc đẹp mỉm cười -
chỉ Đức Mẹ Maria.
